Tez veya Türkçe tabiriyle sav, günümüzde Üniversite öğrencileri ya da öğretim görevlilerince hazırlanan bazen bir sınav kurulu önünde sunulan ve savunulan bilimsel eserlerdir. Kaleme alınan bu eserler tez olarak nitelendirilmekte ve aynı zamanda analizinin de yapılması artık önem teşkil etmektedir. Tez Analizi ise bu süreçte tezin çözümlenmesini, istatistik olarak ele alınmasını kapsamaktadır.
Tez Nedir?
Tez veya diğer tabiriyle sav, bir tartışma ve iddiaya dayanarak sunulan öneri olup, bir fikir ileri sürmek demektir. Bu doğrultuda kaleme alınan akademik eserlerdir. Temel amacı ise, öğrenci veya araştırmacının yetenek kazanması, yapılan araştırma çalışmasıyla bilime katkı sağlamasıdır. Tez süreci ve işlevinde varsayım (hipotez), kuram (teori), kanun (yasa), yöntem ve bilimsel düşünce gibi kavramlara hâkim olmak, tezin akademik açıdan daha katkı sağlar yönde gelişmesine fayda sağlamaktadır.
Tez Analizi Nedir?
Analiz, tahlil ve çözümleme demektir. Bir konuyu maddi veya düşünsel temel parçalarına ayırıp, sonra tekrar parçaları ve aralarındaki bağı tanımlayarak bir neticeye ulaştırma yoludur. Almanca, “Untersuchung”, Osmanlıca, “Tahlil” ve günümüz Türkçesiyle de “Çözümleme, İnceleme” manalarına gelmektedir. Tez Analizinden maksat ise akademik olarak kaleme alınmış eser olan tezlerin çözümlenmesi ve aynı zamanda istatistik olarak neticelendirilmesidir. Fransızca’dan tüm dünya dillerine miras kalan “Analyse” terimi, günümüzde kapsama ağını daha da genişletmiş ve tez, araştırma vb. akademik alanda istatistik inceleme metot ve adeta bilimine dönüşmüştür.
Tez Analizi, teze ait veri ve detayları, araştırma planı ve hipotezleri doğrultusunda uygun metotla çözümleme işlemidir. Bu analiz sonuçları Yüksek Lisans, Doktora ya da Uzmanlık tezinde kullanılabilir halde tablo, grafik destekli olarak sunulur. İsteğe bağlı istatistik analiz sonuçları yorumlanır ve detaylı, anlaşılabilir bir analiz raporuyla neticelendirilir. Bu kapsamlı ve uzmanlık gerektiren işe, Tez Analizi denilir.
Tez Analizi yapan uzman kişi ve profesyonel kuruluşlar, organizasyon ve firmalar bulunmaktadır. Bu olanaklar, zamandan ve emekten tasarruf için büyük önem teşkil eder. Ayrıca daha dikkatli ve işin erbabı kişilerce analiz edildiğinden hata payı çok düşüktür.
Tez Analizinin de tez içerik ve sunum teknik, yöntem ve format kuralları olduğu gibi belli kural ve formatı bulunur. Bir takım hususlar dâhilinde analiz yapılmalı ve sunum tekniğine uygun neticelendirilmelidir. SPSS programı tez analizinde kullanılan en yaygın programdır.
Her terim etimolojisi dal ve kullanım sahasına göre bir mana ihtiva ederken, Tez Analizi iş ve süreci, bünyesinde tahlil, çözümleme, inceleme, test, anket ve analiz işlemlerini barındırır. Tez Analizi, sayısal değerlerle ölçümlenen ve tanımlanan bilimsel nitelendirme yöntemidir. Sosyal Bilim, Sayısal Bilim, İstatistik ve Ekonomik gibi daha birçok bilim türü ve dalına uygun tez analizi ve tez analiz yöntemi mevcuttur. Tez Analizinde kendine özgü yöntem, araştırma tasarımı gibi süreçler mevcuttur.